Vredesactie zet vraagtekens bij het Vlaamse wapenexportbeleid

justitiepaleis

Vandaag start in het Vlaams Parlement de bespreking van het Jaarverslag Wapenhandel 2021. Heel wat in Vlaanderen geproduceerd materiaal belandt nog steeds in conflictgebieden wereldwijd. Het is aanwezig in Israelische drones, in Russisch afweergeschut en wordt door Turkije gebruikt bij het schenden van wapenembargo's. Vredesactie roept op om deze loopholes te sluiten en te werken aan effectief exportcontrolebeleid.

In een nieuwe nota, signaleert Vredesactie de aanwezigheid van militaire displays van Barco, het huidige Scioteq, in de controlestations van Israelische Hermes 450 en 900-drones. Dit blijkt uit beeldmateriaal van de producent Elbit. Deze drones worden door het Israelisch leger regelmatig, gewapend ingezet in Gaza en de bezette gebieden. Israël voerde de drones ook uit naar Azerbeidzjan, die deze dan weer actief gebruikte in de oorlog om Nagorno-Karabakh.

Dit is niet het enige voorbeeld. Eerder wees het Vlaams Vredesinstituut al op de aanwezigheid van Barco-schermen in Russische Pantsirs. En dit jaar werd een A400M-vliegtuig, met daarin Vlaamse onderdelen, geleverd aan Turkije en bijna onmiddellijk ingezet in Libië, wat in strijd is met het VN-wapenembargo.

Dit alles doet stevige vragen rijzen bij het Vlaamse wapenexportbeleid. Vandaag start in het Vlaams parlement de bespreking van het Jaarverslag Wapenhandel 2021. De Vlaamse regering zet daarin onder meer haar algemene beleidslijnen uiteen met betrekking tot Israel en Turkije. Deze stevig klinkende beleidslijnen worden echter niet toegepast op een groot deel van de export van defensiegerelateerd materiaal.

Twee loopholes ondergraven het exportcontrolebeleid: het gebruik van de industrie als eindgebruiker voor de risico-analyse (zelfs wanneer de eigenlijke landen van eindgebruik gekend zijn) en de volledig uitgeholde catch-all of vangnetbepaling. Het resultaat is dat allerlei in Vlaanderen geproduceerd militair materiaal in conflictgebieden opduikt en dat de exportcontrole meer façade dan werkelijkheid is.