#BelgianArms

#EUarms

Het Belgische “#EUarms bootcamp” kwam er op initiatief van Lighthouse Reports. Dit Nederlandse collectief startte in 2018 met een onderzoek naar Nederlandse wapenexport. Sindsdien werden er bijeenkomsten georganiseerd in Italië, Duitsland en nu ook België. Frankrijk en Spanje volgen nog.

Tijdens zo'n bootcamp zet een tijdelijk team van journalisten, onderzoekers en experten zich samen om concrete wapenexport te documenteren, land per land. Dat onderzoek gebeurt op basis van informatie die publiek beschikbaar is, voornamelijk online. Er wordt gefocust op de meest controversiële uitvoerdossiers.

Ook experten van Bellingcat zijn aanwezig tijdens deze bootcamps. Het collectief Bellingcat is gespecialiseerd in 'open source investigations'. Onderzoek op basis van informatie die vrij beschikbaar is in de publieke ruimte zoals updates op sociale media, video's op youtube. Met simpele tools en technieken wordt die informatie zo goed mogelijk gesitueerd in de tijd en ruimte. Bellingcat werd bekend bij het grote publiek door hun onderzoek naar het Maleisische vliegtuig MH17 dat werd neergehaald boven Oekraïne.

Belgische wapens in Jemen

Gezien de grote wapenuitvoer vanuit België naar de Golfregio lag tijdens het #Belgianarms bootcamp een belangrijke focus op het gebruik van Belgische wapens in het conflict in Jemen. Er werd een heleboel materiaal gevonden, aan beide kanten van het conflict. Veel Waalse export, onder andere van FN Herstal (zie ook het verhaal over de Bahri boot), maar ook Vlaamse bedrijven zijn betrokken.

Theissen Training Systems bijvoorbeeld, leverde via Duitsland schietschijven voor een trainingscentrum in de Verenigde Arabische Emiraten. Een andere Vlaamse betrokkene is het West-Vlaamse Barco, dat de beeldschermen levert voor de Airbus A330 MRTT. Dat vliegtuig doet dienst als tankvliegtuig voor de Saoedische coalitie in Jemen.

'Belgische' wapens werden ook ingezet in 2011 tijdens de onderdrukking van de Arabische Lente. In Bahrein werden Tactica pantservoertuigen gebruikt die het Vlaamse bedrijf Mol Cy assembleerde voor uitvoer naar Saoedi-Arabië. Tijdens het onderzoek dook er ook een federaal exportdossier op. In 2008 exporteerde België afgedankt legermateriaal naar Bahrein. Het ging om M113 pantserwagens. Diezelfde pantserwagens doken op in 2011, toen de overheid van Bahrein met grof geweld de Bahreinse lente de kop indrukte. In 2015, na de gewelddadige onderdrukking van het burgerprotest, werden opnieuw M113 pantserwagens geëxporteerd naar Bahrein. Dit keer ging het om een Waalse vergunning voor pantserwagens gerenoveerd door Sabiex.

Deze concrete dossiers bewijzen dat de Belgische wapenexportcontrole niet functioneert zoals het hoort, op geen enkel politiek niveau. Het geeft ons als Vredesactie, maar ook andere groepen en journalisten, de nodige kennis en spreekwoordelijke munitie om de gaten in het wapenexportbeleid aan te wijzen.

Meewerken?

Volg @LHreports en #EUarms op Twitter, er verschijnen regelmatig oproepen om bij te dragen aan een lopend onderzoek.

Na de zomer start Vredesactie zelf met onderzoeksworkshops en speuren we samen naar het gebruik van Europese wapens in conflictgebieden. Laat ons weten of je mee wil doen.

Meer resultaten van de #EUarms bootcamps vind je op www.EUarms.com